تصور کنید که در حال خوردن یک سیب و صحبت با دوستتان در مورد تکالیف ریاضی روز گذشته هستید و ناگهان وقتی که دارید سیب را می جوید یک چیز عجیب و خنده داری اتفاق بیفتد.
مثلاً دندانتان که همیشه در دهانتان بوده لق شده و به بیرون بپرد و درست در مقابل چشمان شما فرود آید.
تصور کنید که در حال خوردن یک سیب و صحبت با دوستتان در مورد تکالیف ریاضی روز گذشته هستید و ناگهان وقتی که دارید سیب را می جوید یک چیز عجیب و خنده داری اتفاق بیفتد.
مثلاً دندانتان که همیشه در دهانتان بوده لق شده و به بیرون بپرد و درست در مقابل چشمان شما فرود آید.
قبل از اینکه آن دندان را برداشته و زیر بالشت خود مخفی کنید خوب به آن نگاه کنید و خواهید دید که آن از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است و باید بدانید که نه تنها دنــدان در جویــدن غـذا کمـک می کنـد بلکه در صحبت کـردن هـم به شما کمـک مـی کند.
پس حالا وقت آن رسیده که سفری را آغاز کرده و حقایقی را در مورد دندان کشف کنیم!
دندانها
آیا تا به حال نوزادی را دیده اید که هلوی سفتی را به دهان ببرد و از خوردن آن لذت ببرد یا اینکه بتواند آن را گاز زده و بخورد.
مسلماً خیر زیرا دندانها بخشی از بدن هستند که از ابتدای تولد مثل قلب یا مغز وجود ندارند.
دندانها هنگام تولد حاضر و آماده نیستند.
اما باید بدانید که یک نوزاد حتی قبل از اینکه متولد شود دندانهای اولیه اش در می آید اما در زیر پوست لثه قرار داشته و قابل رؤیت نیستند و تا ۶ یا ۷ ماهگی بیرون نمی آیند و بعد از آن دندانهای بیشتر و بیشتری ظاهر می شوند و بعد از اینکه تمام آنها بیرون می آیند دیگر کودک می تواند به آن هلوی سفت گاز زده و از خوردن آن لذت ببرد.
بیشتر بچه ها وقتی به سن ۳ سالگی می رسند تمام دندانهایشان به طور کامل در می آید.
این دندانها، دندانهای شیری نام دارد و تعداد آنها ۲۰ عدد است.
وقتی که کودک کم کم بزرگ می شود دندانهای شیری او یکی یکی لق شده و از جای خود در می آیند.
این اتفاق معمولاً از ۵ یا ۶ سالگی آغاز می شود و یا وقتی که بچه تازه به کلاس اول می رود.
اما این دفعه وقتی دندانهایتان می افتد مانند یک نوزاد نمی شوید بلکه دندانهایی جای آنها در می آید.
دلیل افتادن دندانهای شیری موقت به خاطر فشاری است که دندانهای دائمی که در زیر آنها هستند و قصد بیرون آمدن دارند از زیر، بر هر یک از این دندانهای شیری فشار وارد کرده و آنها را به بیرون می اندازند.
کم کم دندان دائمی رشد کرده و جای دندان شیری را می گیرد.
در سن ۱۴ سالگی تقریباً بیشتر بچه ها همه دندانهای شیری خود را از دست داده و به جای آن یک ردیف کامل از دندانهای دائمی دارند که تعداد آنها ۲۸ دندان کوچک است و آنها ۸ تا بیشتر از دندانهای شیری هستند.
حدود ۶ سال بعد یعنی در ۲۰ سالگی ۴ دندان دیگر معمولاً در انتهای دهان رشد کرده که تعداد دندانها را به ۳۲ عدد می رساند.
قسمتهای مختلف دندان
در آینه به دندانهای خود یا به دندانهای دوستتان که در حال لبخند زدن است نگاه کنید.
شکا یک سری دندانهای سفید که ظاهری براق دارند را خواهید دید.
اما این قسمت از دندانها که در بیرون می بینید همه دندان نیست بلکه قسمتی از دندان در داخل لثه قرار دارد.
قسمتی از دندان که شما می بینید و بر روی لثه وجود دارد تاج دندان نام دارد.
تاج هر دندان از مینا پوشیده شده است که ماده بسیار سخت و براق است.
مینا سخت ترین ماده در کل بدن شمامحسوب می شود و به عنوان محافظ دندان تلقی می شود و با به وجود آوردن یک لایه سخت بر روی سطح دندان از قسمت داخلی آن محافظت می کند.
در زیر لایه مینا عاج قرار دارد که بیشترین قسمت دندان را تشکیل می دهد و جنس آن شبیه به استخوان است.
اگر چه این قسمت به سختی مینا نیست اما این قسمت هم سخت و محکم است.
بخش استخوانی از داخلی ترین قسمت دندان که مغز دندان نام دارد حفاظت می کند.
مغز دندان جایی است که عصب دندان قرار دارد.
وقتی که سوپ یا چای داغ می خورید، با مصرف نوشیدنی بسیار خنک دندانتان خراب می شود، این مغز و اعصاب دندانتان است که در واقع صدمه می بیند.
اعصاب دندانتان در چنین مواقعی به مغز پیغام فرستاده و در مورد اتفاقاتی که در حال رخ دادن است گزارش می دهند.
مثل این پیغام: نوشیدنی خیلی خنک است و به دندان صدمه می زند.
همیشه در مغز دندان رگها و مویرگهای خون قرار دارند که کار تغذیه دندانها را بر عهده داشته و دندان را سالم و زنده نگاه می دارند.
هر دو قسمت استخوانی و مغز دندان به سمت ریشه دندان می روند.
ریشه پایین ترین و آخرین قسمت دندان است که کاملاً داخل لثه و آرواره قرار دارد.
بین لثه، قسمتی استخوانی به نام ساروج وجود دارد که در واقع مثل چسب طبیعی بدن بوده و دندان را محکم به استخوان آرواره چسبانده است.
انواع دندان
هنوز آن آینه را کنار نگذارید – حالا نوبت دانستن اسم انواع دندانهای داخل دهانتان است.
دوباره در آینه خوب به دندانهایتان نگاه کنید. اگر دقت کنید می بینید که شکل دندانها با هم فرق دارد.
در دهان هر انسانی انواع مختلف دندان وجود دارد که هر کدام عملکرد خاص خود را دارند.
دندانهایی که در وسط و قسمت جلویی دهانتان وجوددارد و به راحتی قابل رویت هستند دندانهای پیشین نام دارند.
۴ دندان پیشین در بالا و چهار دندان در پایین قرار دارند.
این چهار دندان باریک که سطح صاف و برنده ای دارند برای بریدن و خرد کردن مورد استفاده قرار می گیرد و همانند قلمهایی هستند که انتهای مسطح دارند.
اگر بخواهید سیبی را بخورید اول باید سطح آن را با دندانهای پیشین ببرید.
۲ دندان نوک تیزی که در این طرف و آن طرف ۴ دندان پیشین شما قرار دارند دندان نیش نام دارند.
چهار دندان نیش در مجموع در دهانتان وجود دارد که ۲ تای آنها در بالا و دو تای دیگر در پایین قرار دارند.
از آنجایی که این دندانها نوک تیز و برنده هستند برای پاره و سوراخ کردن غذاها و میوه ها به کار می رود.
در کنار دندانهای نیش دندانهای کنار آسیابی قرار دارند که تعداد آنها ۸ عدد است.
چهار تای آنها در بالا و چهار دندان دیگر در پایین قرار دارند.
اگر می خواهید این دندانها را ببینید باید دهانتان را کمی بیشتر باز کنید و خواهید دید که شکل این دندانها کاملاً متفاوت از دندانهای پیشین و نیش است.
این دندانها بزرگتر ، محکمتر و سطحی شیاردار داشته و برآمدگیهایی بر روی این سطح وجود دارند و این ویژگی هاست که این دندانها را مناسب خرد و آسیاب کردن غذا و میوه ها کرده است.
بالاخره تا آنجایی که می توانید دهانتان را باز کنید در انتهای دهان می توانید دندانهای آسیاب خود را ببینید.
تعداد این دندانهای آسیاب هشت عدد است که چهار تای آنها در بالا و چهار دندان دیگر در پایین هر طرف ۲ عدد قرار دارند.
این دندانهای آسیاب محکم ترین و بزرگترین دندانهای دهان شما هستند و برآمدگیهای بیشتری بر روی سطحشان دارند.
دندانهای آسیاب دوشادوش زبانتان کار کرده و به زباندر هضم غذا کمک می کنند.
زبان غذاهای خرد شده و جویده شده را از سرتاسر دهان جمع کرده و به سمت عقب دهان جایی که دندانهای آسیاب قرار دارند راهنمایی می کنند و در این جا غذاها به خوبی آسیاب و خرد شده و آماده بلع و فرو رفتن می شوند.
وقتی که بچه ها بزرگتر می شوند و به سن ۲۰ سالگی می رسند ۴ دندان آسیاب دیگر که معروف به دندان عقل هستند در انتهاب دهانشان رشد می کنند.
این دندانهایی که دندان عقل نام دارند به هیچ وجه عقل و هوش شما را زیاد نمی کنند و در جویدن غذا نیز تأثیر بسزایی ندارند، اما بعضی افراد معتقدند که این دندانها در انسانهای اولیه برای جویدن و خرد کردن غذا به کار می رفته است.
دفعه بعدی که غذا می خورید دقت کنید و ببینید کدام دندان چه کار انجام می دهد.
وقتی بیسکویت می خورید بیشتر دندانهای پیشین فعالند وقتی هویج می خورید چطور؟
بله این دندانهای آسیاب هستند که کار جویدن را به پایان می برند نه دندانهای جلوی فک.
وقتی پیتزا یا یک تکه نان می خورید چطور. مسلماً دندانهای نیش بیشتر به شما کمک می کنند.
نقش دندانها در صحبت کردن
دندانهای شما برای جویدن بسیار مناسب و کارآمد هستند اما آیا می دانستید که همین دندانها در صحبت کردن هم مفید و مؤثر هستند؟
انواع دندانهای دهان به زبان و لبهای شما در تشکیل صداها و حروف کمک می کنند.
مثلاً صدای TH در انگلیسی که گاهی اوقات (ث) تلفظ می شود مثل کلمه دندان (Tooth) که برای ادای آن ابتدا نوک زبانتان به پشت دندانهای پیشین بالایتان برخورد می کند تا صدای (ت) تولید شود و سپس زبان در بین دندانهای پیشین بالایی و پایینی قرار می گیرد تا صدامی (th) (ث) تلفظ شود.
بدون دندان تلفظ این صداها ممکن نخواهد بود.
حالا بگویید (فورجه) وقتی می خواهید صدای (ف) را تکرار کنید لب پایینی شما به دندانهای جلویی بالایی شما برخورد می کند و یا به آواز هنگام خواب (لالالا) دقتکنید که هر بار یک (ل) می گویید، زبان شما به سقف دهانتان در نزدیکی دندانهای جلو برخورد می کند.
مراقبت از دندان
هر ۲۸ دندان دهانتان عجیب و شگفت آورند!
آنها انواع و اقسام غذاها را می جوند، ابعاد و اشکال مختلف دارند و حتی در صحبت کردن هم بسیار مؤثرند.
این خیلی مهم است که چگونه از دهان و به خصوص دندانهایتان مراقبت کنید، نگهداری و مراقبت از دندانها کار ساده و آسانی است.
اولین و بهترین راه مراقبت از دندانها مسواک زدن با خمیر دندانهای فلورایددار است.
دندانهایتان را همیشه پس از هر وعده غذایی خوب شسته و مسواک بزنید و یاحداقل ۲ بار در روز مسواک بزنید.
پس از مسواک زدن لازم است روزی یکبار از نخ دندان برای تمیز کردن بین دندانها استفاده کنید.
دندانهایتان را از بالا به پایین مسواک بزنید و روی دندانهای جلویی تان را به صورت افقی مسواک نزنید و حداقل یک بار قبل از خواب مسواک زده و از نخ دندان استفاده کنید تا هیچ غذایی در بین دندانهایتان باقی نماند.
همچنین به طور مرتب حداقل هر ۶ ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید تا اگر مشکلی در دندانهایتان وجود دارد دندانپزشک سریعاً تا قبل از اینکه دندانتان کاملاً خراب شده و از بین برود آن را درمان کند و برای شما خمیر دندان مناسبی تجویز نماید.
دندانهای شما وقتی که به میزان متعادل از شیرینیها، شکلات و نوشیدنیهای گازدار استفاده می کنید سالمتر باقی مانده و خوشحالتر می شوند زیرا که شکر و شیرینی مینای دندان را ساییده و به داخل دندانتان نفوذ می کند و در نتیجه دندانتان را فاسد می کند یا حفره ای در داخل دندانهایتان ایجاد می کند.
پس از دندانهایتان به خوبی مراقبت کنید.
منبع :طرقبه آنلاین
