شام غریبان
در لغت به معنای شب مردم غریب و از یار و دیار دور افتاده است. منظور از شام غریبان گرفتن برای افراد، ناله و زاری در شب اول وفات آن شخص است. ولی در اصطلاح فرهنگ عاشورا به شب یازدهم ماه محرم، شب شام غریبان گفته میشود. در این برنامه مردم به صورت دو گروه مجزا پس از غروب آفتاب عاشورا، با خواندن نوحههای غمگین یاد اسرای اهل بیت را گرامی میدارند. این برنامه در شب تاریک انجام شده و افراد با در دست داشتن شمع به یاد کودکان و نونهالان قافله اسرای کربلا به عزاداری میپردازند. در شب اندوهبار شام غریبان مراسم به صورت ساده و غم انگیز برپا شده و دیگر مانند شبهای قبل علم و بیرق را به حرکت در نمیآورند. دستههای عزادار با حرکت در کوچهها و معابر، نوحههای غم انگیز را زمزمه میکنند.
شور زدن
شور زدن یا شور گرفتن از اصطلاحات خاص عزاداری در نوحه خوانی است. وقتی سینه زنی یا زنجیر زنی به نقطه اوج خود میرسد، ریتم حرکات و صداها سریعتر و پر شورتر میشود و افراد عزادار با کلماتی همچون حسین حسین بر سر و سینه خود میزنند. طبلها و سنجها هم در این حالت با شدت بیشتری به صدا در میآید.
زبان حال
به جملاتی که هنگام مرثیه خوانی از زبان امام حسین(ع) و شهدای کربلا یا بازماندگان آنان بیان میشود، زبان حال میگویند. این جملات بیآنکه در یک متن تاریخی یا روایی آمده باشد، صرفا نوعی بیان عاطفی است که از حال و وضع آن شخص برداشت میشود. زبان حال در مقابل زبان قال است. البته باید مراقب باشیم که حرفهای نامناسب و سبک را به اولیا خدا نسبت ندهیم. زیرا آن بزرگواران هرگز به خاطر کاری که برای رضای خدا انجام میدهند تن به ذلت و خواری نمیدهند.