بخش کودک و نوجوان وب سایت موعود امم

درسهایى براى زندگى‏

بهترین درسها همان است که انسان از آنها در زندگانى خویش بهره برمى‏دارد. ائمه هدى‏علیهم السلام آموزشهاى زندگى بخش فراوانى ارائه داده‏اند که‏اگر ما به فهم آنها نایل شویم نیکبخت ترین مردم در دنیا و نزدیک ترین‏آنها به خشنودى خداوند در آخرت خواهیم بود. در آنچه که ذیلاً نقل‏ مى‏شود به تأمل در باره پاره‏اى از سخنان امام در این عرصه مهم خواهیم ‏پرداخت:

۱-تا آنجا که تحمّل دارى، در خواست و سؤال مکن، زیرا براى هر روزى،رزق جدید است و بدان که پا فشارى و اصرار در سؤال و کمک‏خواستن هیبت‏انسان را از بین مى‏برد وباعث رنج و سختى مى‏گردد. صبر پیشه کن تا خداونددرى بروى تو بازکند که گذشتن از آن براى تو سهل و آسان باشد. چه نزدیک‏است خداوند کارساز به انسان درمانده، وامنیت و آسایش به شخص فرارى‏ترسان، پس شاید غیرتها نوعى از تأدیب الهى باشد. و بهره‏ها و نصیب‏هامراتبى است، پس بر چیدن میوه‏اى که نرسیده است عجله مکن، چرا که دروقت مناسب آنرا بدست خواهى آورد. و بدان، تدبیر کننده کارت بوقتى که‏کارت را اصلاح کند آگاه‏تر است، به اختیار او در همه امور خود که بنفع توست‏اطمینان کن، و در بر آوردن حاجات خود قبل از رسیدن وقت آن، عجله منماکه قلب و سینه‏ات، تنگ مى‏شود، و یأس بر تو چیره مى‏شود. و بدان که ازبراى بخشش، اندازه و مقدارى است که اگر از آن فزونى یابد، اسراف خواهدبود و از براى مدارا و احتیاط اندازه‏اى است که هر گاه از آن بیشتر شود، جبن‏و ترس است و از براى اقتصاد و میانه روى مقدار است که زیادتر از آن بخل‏است و شجاعت را مقدارى است که افزون آن تهوّر و بى‏باکى است و ازتیزهوش آرام بر حذر باش”.(۱)

۲-بهترین برادران تو کسى‏است که گناهت را فراموش کرد و نیکى‏ترابه‏خویش یادآورد. ۳-سست ‏حیله ‏ترین ‏دشمنان کسى‏است که دشمنى خویش‏را آشکار ساخت.

۴-زیبائى چهره، جمال برون است و زیبایى عقل جمال درون است” “سزاوارترین مردم به محبّت کردن، کسى است که از او امید محبّت کردن‏دارند.

۵-پلیدیها در خانه‏اى قرار داده شدند و دروغ کلید آن خانه است”.

۶-نادانى دشمن است، و حلم حکومت، و راحتى دلها را نشناخت آن که‏حلم، پاره‏هاى اندوه صبر و دشمنى را به وى جرعه جرعه نچشاند.

۷-هر که بر پشت باطل سوار شد، در سراى پشیمانى فرود آمد.

۸-تقدیرهاى غالب با کشمکش دفع نگردند، و ارزاق نوشته شده را به آزنتوانند بدست آرند، و با امساک نتوان آنها را دفع گرداند”.

۹-عطایاى (شخص) کریم تو را پیش او خوب جلوه مى‏دهد و بدونزدیکت مى‏سازد، و (عطایاى )شخص فرو مایه تو را از او دور مى‏کند و به‏نزدش منفورت مى‏سازد”.

۱۰-هر که پارسایى خوى او باشد و کرم سرشت او و بردبارى عادت اودوستانش زیاد گردد و تمجید بر او فراوان، و با ستایشهایى نیکویى که از اومى‏کنند بر دشمنانش پیروز مى‏شود.

۱۱-در تشویق به روزه گرفتن و نماز شب خواندن فرمود: “شب زنده‏دارى گواراتر از خواب است و گرسنگى در خوبى خوراک‏ فزاینده ‏تر.(۲) “مؤمن براى مؤمن برکت است و بر کافر حجّت.

۱۲-دل احمق در زبان اوست وزبان حکیم در دل او.

۱۳-توجّه به رزقى که برایت تضمین شده، تو را از کار واجبت باز ندارد”.

۱۴-هیچ عزیزى از حق جدا نشد جز آنکه خوار شد، و خوارى حق رانگرفت مگر آنکه سر فراز شد.

۱۵-دوست نادان، مایه رنج است.

۱۶-دو خصلت است که والاتر از آنها چیزى نیست: ایمان به خداوند و سودرساندن به برادران”.

۱۷-گستاخى‏فرزند بر پدر، در کوچکى، منجر به‏عاق شدن‏در بزرگى‏اش شود.

۱۸-اظهار شادمانى در برابر شخص غمزده، بى ادبى است.

۱۹-بهتر از زندگى چیزى است که اگر از دستش بدهى، زندگى را منفور دارى‏و بدتر از مرگ چیزى است که چون بر تو فرود آید مرگ را محبوب شمارى”.

۲۰-ریاضت دادن نادان و ترک دادن معتاد از چیزى که بدان عادت کرده،خود معجزه است.

۲۱-تواضع نعمتى است که بر آن حسد نبرند.

۲۲-آدمى را طورى گرامى ندار که بر او سخت بگذرد.

۲۳-هر که برادرش را نهانى اندرز داد او را آراسته و آن که در برابر دیگرانش‏پند گفت، زشتش ساخته”.

۲۴-هیچ بلایى نیست مگر اینکه براى خدا در پیرامون آن نعمتى است.

۲۵-چه زشت است براى مؤمن گرایشى که او را خوار مى‏کند.(۳)

۲۶-آن حضرت فرمود:

پارساترین مردم کسى است که به هنگام بر خورد با امور شبهه ناک‏بازایستد، عابدترین مردم کسى است که فرایض را بر پاى دارد، زاهدترین‏مردم کسى است که از حرام دست شوید، سخت کوش ترین مردم کسى است‏که گناهان را ترک گوید.

۲۷-شما در عمرهاى کاسته شده و روزهاى شمرده شده ( اندک) هستید،ومرگ ناگهان سر مى‏رسد.

۲۸-هر که تخم نیکى بکارد خوشى بدرود، و آن که تخم‏بدى بکارد پشیمانى بدرود.

۲۹-هر زارعى را همان چیزى است که مى‏کارد، کندکار را بهره از دست نرود، و آزمند آنچه را که برایش مقدّر نیست به دست‏نیاورد.

۳۰-هر که به خیرى رسد خدایش داده و هر که از شرّى در امان نگاه داشته‏شود، خدایش نگاه داشته.

۳۱-در نامه مبارکش به ابن بابویه فقیه مشهور، فرموده است: “امّا بعد،تو را اى پیر و معتمد و فقیهم، ابو الحسن على بن حسین قمى، که خدایت‏براى کسب خشنودیهایش تو را موفّق بدارد و به رحمت خویش از صلب‏تو فرزندانى صالح عطایت فرماید، سفارش مى‏کنم به تقواى خدا و بر پاى‏داشتن نماز و پرداخت زکات که نماز از مانعان زکات پذیرفته نشود. و تو را سفارش مى‏کنم به آمرزش گناه، و فرو خوردن خشم، و صله‏رحم وهمدلى با برادران، و کوشش در ( جهت رفع) نیازهاى ایشان درسختى وآسانى، و بردبارى در برابر نادانان، و نفقه در دین، و تربیت درکارها و رعایت قرآن، و خوشخویى، و امر به معروف و نهى از منکر که‏خداوند عزّ و جلّ فرمود: ( لَا خَیرَ فِی کَثِیرٍ مِن نَجْوَاهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَهٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاَحٍ بَینَ‏النَّاسِ وَمَن یفْعَلْ ذلِکَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِیهِ أَجْراً عَظِیماً(۴) یعنی: در بسیارى از راز گویى اینان هیچ چیزى نهفته نیست مگر آنکه به صدقه‏امر کند یا نیکى یا اصلاح میان مردم، و آن کسى که از پى خشنودى خدا این کاررا بکند بزودى پاداشى بزرگ عطایش فرماییم. و دورى از تمام زشتیها و بر تو باد گزاردن نماز شب (سه بار این‏دستور را تکرار فرموده) و هر که نماز شب را کوچک انگارد از ما نیست. پس به وصیت من عمل کن و شیعیانم را بگو تا بدان وادار شوند. و برتو باد انتظار فرج که پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: “برترین اعمال امّت من، انتظارفرج است”، شیعیان ما همواره در اندوه خواهند بود تا آنکه فرزندم ظهورکند همان که پیامبرصلى الله علیه وآله بدو مژده داد که زمین را از عدل و داد پر مى‏کندپس از آنکه از ستم وبیداد پر شده باشد. پس اى پیرو و شیعه من شکیبا باش و همه شیعیانم را به شکیبایى‏فرمان ده که: ( إِنَّ الْأَرْضَ للَّهِ‏ِ یورِثُهَا مَنْ یشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَهُ لِلْمُتَّقِینَ(۵) یعنی:

“زمین از آن خداست، آن را به هر که از بندگانش خواهد به میراث دهد،وفرجام از آنِ پرهیزکاران است و درود بر تو و بر تمام شیعیانم و رحمت و برکات خدا بر ایشان باد. خدا ما را بس است چه خوب وکیل و چه خوب سر پرست و چه‏خوب یاورى است.(۶)

مآخذ:

۱) بحارالانوار، ج‏۷۵، ص‏۳۸۹ – ۳۷۸٫

۲) همان مأخذ، ص‏۳۷۸٫

۳) بحارالانوار، ج‏۷۵، ص‏۳۷۸ – ۳۷۷٫

۴) سوره نساء، آیه ۱۱۴٫

۵) سوره اعراف، آیه ۱۲۸٫

۶) حیاه الامام الحسن العسکرى، ص‏۸۱ – ۸۰٫